ΜΑΘΑΙΝΩ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ ΛΕΩ ΟΧΙ ΣΤΟ ΤΣΙΓΑΡΟ

Στα πλαίσια προγραμμάτων αγωγής υγείας το 2ο Γυμνάσιο Τυρνάβου με τους μαθητές της Γ Γυμνασίου και υπό την καθοδήγηση των καθηγητριών Μαγαλιού Ελένης , Τσιώτα Βάιας και Κούσβα Δάφνης εκπόνησαν πρόγραμμα με τίτλο “Μαθαίνω την αλήθεια ,λέω όχι στο τσιγάρο”. Αρχική παρουσίαση από την κ. Μαγαλιού Ελένη ΠΕ04, στα πλαίσια του μαθήματος Βιολογίας, οι επιπτώσεις του καπνίσματος στην υγεία.

Οι επιπτώσεις του καπνίσματος στην υγεία

Όσο κι αν θεωρηθεί ότι έχει εξαντληθεί το θέμα από ιατρικής πλευράς, δεν είναι δυνατόν σε μια αναφορά για το κάπνισμα, να μη συμπεριληφθούν οι επιπτώσεις του καπνίσματος στην υγεία όλων. Και αυτών που καπνίζουν και αυτών που δεν καπνίζουν αλλά ζουν δίπλα σε καπνιστές. Αναφέρεται ότι τα προϊόντα καύσης του καπνού (στους 950οC της ζώνης πυρόλυσης του τσιγάρου) φτάνουν τις 2.500 αέριες και υδροστερεές ενώσεις. Ανάμεσα τους

• μονοξείδιο του άνθρακα, ¨
• διοξείδιο του άνθρακα,
•  οξείδια του αζώτου,
• φορμαλδεΰδη,
• νικοτίνη,
• πίσσα,
• αρωματικοί υδρογονάνθρακες,
•  χρώμιο, κάδμιο, άζωτο,
• αλδεϋδες,
•  μεθάνιο, βουτάνιο,
• ανιλίνη, αμμωνία,
•  ακετυλένιο, κυάνιο κλπ.

 Τα σωματίδια της υγροστερεάς μορφής είναι και τα κατ’ εξοχήν καρκινογόνα (Χ. Ανδρεάδης, Ε. Βασιλειάδου, Ιατρικό Βήμα, 1998). Η παρουσία των ουσιών αυτών στον εισπνεόμενο αέρα, δημιουργεί τα διάφορα προβλήματα υγείας. Οι ουσίες αυτές είναι οι ίδιες και για τους καπνιστές των mild ή light τσιγάρων. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα ελαφρά (lights) τσιγάρα δεν είναι λιγότερο βλαβερά από τα αντίστοιχα βαριά τσιγάρα και εκείνοι που καπνίζουν ελαφριά τσιγάρα διατρέχουν ακριβώς τον ίδιο κίνδυνο με τους καπνιστές των κανονικών τσιγάρων. Όταν ο καπνιστής αρχίσει να χρησιμοποιεί πιο ελαφριά τσιγάρα, εισπνέει βαθύτερα τον καπνό, καπνίζει συνήθως περισσότερα τσιγάρα και έτσι η ποσότητα νικοτίνης και τοξικών ουσιών παραμένει ίδια (τα extra lights τσιγάρα με τα ειδικά φίλτρα διαφοροποιούνται από τα βαριά, αφήνοντας λιγότερα κατάλοιπα). Διαπιστώθηκε, ότι το 26% των προϊόντων και υποπροϊόντων καπνού μένει μέσα στο τσιγάρο (φίλτρο), το 28% εισπνέετε από τον καπνιστή και το 46% σκορπίζεται στον αέρα και το εισπνέουν εκείνοι που δεν καπνίζουν. Ένα παιδί που ζει σε οικογένεια καπνιστών καπνίζει παρά τη θέληση του 80-120 τσιγάρα τον χρόνο. Τα προβλήματα υγείας που δημιουργεί το κάπνισμα είναι πολλά. Μερικά από αυτά ο καπνιστής τα διαπιστώνει και τα βιώνει καθημερινά. Άλλα κτίζονται σταδιακά και τα αποτελέσματα εμφανίζονται σαν τη κορυφή του παγόβουνου, πολύ αργότερα στη ζωή του. Ειδικότερα,

• το στόμα του καπνιστή μυρίζει άσχημα,
•  τα δόντια αποχρωματίζονται και καταστρέφονται γρήγορα.
• εξασθενεί η όσφρηση και η γεύση.
• επηρεάζονται οι φωνητικές χορδές και εμφανίζονται συχνά λαρυγγίτιδες και φαρυγγίτιδες.
•  Ο πονόλαιμος είναι κάτι σχεδόν καθημερινό στον καπνιστή.

Στις παθήσεις των πνευμόνων, αναφέρω απλά ασθένειες που σχετίζονται με το τσιγάρο όπως

• τον καρκίνο,
• τη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια,
• το πνευμονικό εμφύσημα,
• την καταστροφή των κυψελίδων,
• την ελάττωση της πνευμονικής χωρητικότητας.

Στις παθήσεις της καρδιάς και του κυκλοφοριακού συστήματος αναφέρεται

• η στεφανιαία νόσος (στηθάγχη),
• η ισχαιμική καρδιοπάθεια,
• το έμφραγμα του μυοκαρδίου,
•  η υπέρταση,
•  οι διαταραχές αιματώσεως των κάτω άκρων, (ιδίως η ευθραυστότητα των τριχοειδών),
•  η ελάττωση της οξυγόνωσης των κυττάρων,
•  η βαλβιδοπάθεια και
• η αρτηριοσκλήρυνση.

Στις παθήσεις του στομάχου και του δωδεκαδάκτυλου

•  η γαστρίτιδα και
• το έλκος.

Οι ξινίλες και οι καούρες είναι συχνές ενώ το έντερο προσαρμόζεται ώστε να λειτουργεί μόνο με καφέ και τσιγάρο.

 Το κάπνισμα συμβάλλει

• στις διαταραχές εμμήνου ρύσεως,
• την ψυχρότητα και τη μείωση της σεξουαλικής δραστηριότητας,
•  αυξάνει την ανδρική ανικανότητα,
•  συμβάλλει στη μείωση της παραγωγής ορμονών – οιστρογόνων,
• αυξάνει τις πιθανότητες οστεοπόρωσης κατά την εμμηνόπαυση,
• αυξάνει τις πιθανότητες αποβολής κατά την εγκυμοσύνη.

Περιγράφονται επίσης σοβαρές επιπτώσεις στο Ανοσολογικό (αμυντικό) σύστημα, με άμεση συνέπεια μεγαλύτερες πιθανότητες ασθένειας από οποιοδήποτε λοιμώδες νόσημα, αλλεργικό νόσημα ή δερματική πάθηση (ελαττώνεται η χημειοταξία των ουδετερόφιλων κυττάρων του αίματος με ταυτόχρονη ελάττωση της αμυντικής ικανότητας του οργανισμού).

Σήμερα θεωρείται βέβαιο ότι το κάπνισμα επιδεινώνει τα συμπτώματα μιας υπάρχουσας ασθένειας μειώνοντας την δραστικότητα της φαρμακευτικής αγωγής και τελικά την ποιότητα ζωής και το προσδόκιμο επιβίωσης των ασθενών. Εν κατακλείδι, το κάπνισμα έχει συσχετισθεί κυρίως με τρεις κατηγορίες νοσημάτων:

•  τα καρδιαγγειακά νοσήματα,
• τον καρκίνο (πνεύμονα, λάρυγγα, ουροδόχου κύστης) και τις
• χρόνιες αποφρακτικές πνευμονοπάθειες (χρόνια βρογχίτιδα και πνευμονικό εμφύσημα).

 Όμως, οι συνέπειες του καπνίσματος δεν σταματούν σ’ αυτούς που καπνίζουν. Γι’ αυτό, η επιστήμη και το κράτος βρέθηκαν υποχρεωμένοι, παράλληλα με την προστασία των καταναλωτών καπνού, να προστατέψουν και αυτούς που δεν καπνίζουν αλλά υφίστανται παρόμοιες συνέπειες με τους καπνιστές. Έχει διαπιστωθεί ότι

1. στο αίμα,
2.  στο σάλιο,
3. στα ούρα των παιδιών,
4. στα έμβρυα στην κοιλιά της μάνας και
5. στο γάλα των γυναικών που θηλάζουν,

 βρέθηκαν ορισμένα υποπροϊόντα καπνού. Ειδικά για τα βρέφη γυναικών που καπνίζουν, αναφέρονται

• αυξημένα ποσοστά αιφνίδιων θανάτων,
•  συγγενών ανωμαλιών,
•  μειωμένο βάρος,
• διαταραχές ψυχοσωματικής ανάπτυξης,
• νοητικές διαταραχές,
• καθυστέρηση ομιλίας.

Στη συνέχεια οι μαθητές υπέγραψαν το συμβόλαιο της ομάδας και δημιούργησαν την Αφίσα του Προγράμματος

Στη συνέχεια οι μαθητές εργάστηκαν και παρουσίασαν θέμα με τίτλο

5 Μύθοι που Αφορούν το Κάπνισμα

1ος Μύθος

«Γιατί να σταματήσω το κάπνισμα; Η ζημιά στον οργανισμό μου έχει ήδη γίνει!»

Πραγματικότητα

Είκοσι λεπτά από το τελευταίο τσιγάρο:

• Η αρτηριακή πίεση γίνεται κανονική.

• Οι καρδιακοί παλμοί επανέρχονται στο φυσιολογικό τους ρυθμό.

• Η θερμοκρασία του σώματος επανέρχεται στα φυσιολογικά επίπεδα.

Μετά από 8 ώρες:

• Το επίπεδο του μονοξειδίου του άνθρακα στο αίμα, επανέρχεται στα φυσιολογικά επίπεδα.

• Το οξυγόνο στο αίμα αυξάνεται.

Μετά από 24 ώρες:

• Η γεύση και η όσφρηση βελτιώνονται.

Μετά από 72 ώρες:

• Η αναπνοή γίνεται ευκολότερη, αφού οι αεραγωγοί των πνευμόνων χαλαρώνουν.

Μετά από δύο μήνες:

• Βελτιώνεται η κυκλοφορία του αίματος.

• Ο πρώην καπνιστής νιώθει μεγαλύτερη ζωντάνια, μπορεί να ανεβαίνει τις σκάλες, να περπατά γρηγορότερα και να γυμνάζεται χωρίς να λαχανιάζει.

• Η λειτουργία των πνευμόνων αυξάνεται μέχρι και 30%.

Μετά από 5 χρόνια:

• Μειώνεται σχεδόν στο μισό ο κίνδυνος του αιφνίδιου θανάτου από καρδιακή προσβολή.

Μετά από 10 χρόνια:

• Αντικαθίστανται με φυσιολογικά, τα προ-καρκινικά κύτταρα που δημιουργούνται από το κάπνισμα.

• Ο κίνδυνος για την εκδήλωση καρκίνου του πνεύμονα, καρδιοπαθειών και εγκεφαλικών επεισοδίων γίνεται σχεδόν ο ίδιος με αυτόν που διατρέχουν τα άτομα που δεν κάπνισαν ποτέ.

2ος Μύθος

«Το κάπνισμα μου προσφέρει απόλαυση και διέξοδο από το άγχος και το στρες»

Πραγματικότητα

Όταν η νικοτίνη στο αίμα σας πέφτει σε χαμηλά επίπεδα έχετε συμπτώματα στέρησης, είστε νευρικοί και νιώθετε άγχος. Καπνίζοντας, αυξάνονται τα επίπεδα νικοτίνης, γίνεστε λιγότερο νευρικοί και μειώνεται το άγχος. Επομένως, το κάπνισμα είναι ο τρόπος που ικανοποιείται ο εθισμός στη νικοτίνη και η απόλαυση που δημιουργείται είναι αποτέλεσμα αυτού του εθισμού.

3ος Μύθος

«Δεν έχω τη δύναμη να σταματήσω το κάπνισμα»

Πραγματικότητα

Η θέληση και η αποφασιστικότητα, εξελίσσονται και αλλάζουν. Η απόφαση να διακόψετε το κάπνισμα ενισχύεται, αν αναλογιστείτε όλα όσα έχετε καταφέρει μέχρι σήμερα στη ζωή σας. Αντλήστε δύναμη και βάλτε τους στόχους σας. Μετά τις πρώτες δύσκολες μέρες, θα νιώσετε περήφανοι για τον εαυτό σας.

4ος Μύθος

«Δεν υπάρχει κανείς που μπορεί να με βοηθήσει να κόψω το κάπνισμα»

Πραγματικότητα

Υπάρχει και καταρχήν είναι ο εαυτός σας. Πολλοί πρώην καπνιστές λένε ότι κατάφεραν να διακόψουν το κάπνισμα όταν σταμάτησαν να ψάχνουν γύρω τους για βοήθεια και στράφηκαν στον εαυτό τους για να βρουν τη δύναμη να κόψουν το τσιγάρο.

Αν όμως πραγματικά χρειαστείτε βοήθεια, υπάρχουν ορισμένες υπηρεσίες διακοπής καπνίσματος όπως τα ιατρεία διακοπής καπνίσματος που λειτουργούν σε ορισμένα νοσοκομεία καθώς και οι Σύμβουλοι Υγείας του ΙΚΠΙ, που μπορούν να σας προσφέρουν εξατομικευμένα ή ομαδικά προγράμματα διακοπής του καπνίσματος, με ή χωρίς τη χρήση υποκατάστατου νικοτίνης και ειδικών φαρμάκων. Με τα προγράμματα αυτά έχει φανεί ότι αυξάνονται οι πιθανότητες επιτυχίας μιας προσπάθειας διακοπής του καπνίσματος.

Εργάστηκαν με μεράκι φτιάχνοντας πίνακες κολλάζ που αναρτήθηκαν στο χώρο του σχολείου

ΤΑΙΝΙΑ ΜΙΚΡΟΥ ΜΗΚΟΥΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ 
Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας: Μαθαίνω την αλήθεια -Λέω όχι στο Τσιγάρο 2ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΤΥΡΝΑΒΟΥ 
Υπεύθυνες Καθηγήτριες: Τσιώτα Βάια ΠΕ02, Κούσβα Δάφνη ΠΕ11, Μαγαλιού Ελένη ΠΕ04